ปลวก เป็นแมลงชนิดหนึ่งในอันดับ Isoptera Order มีชีวิตอยู่รวมกันเป็นหมู่ นับเป็นศัตรูสำคัญต่อเศรษฐกิจของทั้งประเทศทั้งทางตรงและทางอ้อม ทำความเสียหายโดยการทำลาย อาคารบ้านเรือน สิ่งก่อสร้าง เครื่องเรือน กระดาษ และวัสดุสิ่งของที่ทำ จากฝ้าย เป็นต้น ในโลกปัจจุบันนี้มีการพบปลวกมากกว่า สองพันชนิด ในประเทศแถบ ร้อนจะมีปลวกชุกชุมที่สุด ปลวกแต่ละชนิดมีความเป็นอยู่และความต้องการ อาหารแตกต่างกันไป จึงใช้ความแตกต่างนี้แบ่งประเภทและที่อยู่อาศัยรวมถึงวิธีการป้องกันและกำจัด

ชนิดและประเภทของปลวก แบ่งได้ 2 พวกใหญ่ ๆ คือ
- ปลวกที่อาศัยอยู่ในดิน
- ปลวกที่ไม่อาศัยอยู่ในดิน

ความต้องการของปลวก – เพราะปลวกต้องหาอาหารจึงเกิดการทำลายและต้องการความชื้นของดิน จึงเกิดวิธีกำจัดโดยใช้สารเคมี

อาหาร – อาหารของปลวกส่วนมากคือ เนื้อไม้ หรือสารที่มีเซลลูโลส เศษไม้ จะถูกย่อยโดยเชื้อ โปรโตซัว ซึ่งมีอยู่ในตัวของมัน

ชีวิตและความเป็นอยู่ของปลวก – ปลวกเป็นแมลงที่อยู่เป็นสังคม ประกอบด้วยวรรณะต่าง ๆ รวม 3 วรรณะ

1. ปลวกสืบพันธุ์ คือ ปลวกตัวผู้และตัวเมีย มีปีกและเพศดังแมลงอื่น ๆ ทั่วไป ตามปกติในรังหรืออาณาจักรจะพบปลวกคู่นี้ทำหน้าที่ผสมพันธุ์และสืบพันธุ์ ตัวผู้เรียกว่าราชาปลวก และตัวเมียเรียกว่า ราชินีปลวก ออกไข่เกิดเป็นปลวกชนิดต่าง ๆ ในรัง นอกจากนี้ปลวกสืบพันธุ์ยังมีหน้าที่ กระจายพันธุ์และสร้างอาณาจักรใหม่เกิดขึ้นอีกด้วย ปลวกชนิดนี้มีปีกทั้งตัวผู้และตัวเมียเรียกว่าแมลงเม่า เมื่อจับคู่ผสมพันธุ์แล้วจะสลัดปีก และเลือกสถานที่เหมาะสมเพื่อสร้างรัง และเกิดเป็นอาณาจักรใหม่ต่อไป

2. ปลวกงาน เป็นปลวกตัวเล็กไม่มีปีก ไม่มีเพศ และไม่มีตา อาศัยอยู่ในดินหรือเนื้อไม้ที่มันกัด และทำลาย มีหน้าที่ก่อสร้าง หาอาหารมาเลี้ยงปลวกวรรณะอื่น ๆ ปลวกชนิดนี้จะทำงานทุกอย่างภายในรัง

3. ปลวกทหาร เป็นปลวกตัวเล็กแต่มีหัวโต และขากรรไกรขนาดใหญ่เพื่อใช้ในการต่อสู้ ไม่มีปีก ไม่มีตา และไม่มีเพศ ปลวกชนิดนี้มีหน้าที่ปกป้องอันตรายที่จะเกิดขึ้นกับรับ ศัตรูสำคัญของมันคือ มด

การเกิดและการขยายอาณาจักร

การเกิดอาณาจักร แมลงเม่ามักจะออกมาให้เราได้พบเห็นในบางโอกาสของปี ซึ่งเป็นช่วงระยะเวลาและตัวเมียจับคู่ผสมพันธุ์ ชนิดของปลวกไม้แห้งก็จะหารอยแตกแยกของเนื้อไม้ เพื่อสร้างรังใหม่ ชนิดปลวกใต้ดินก็จะหาแหล่งดินในบริเวณใกล้ ๆ แหล่งอาหาร เช่น บริเวณเศษไม้หรือรากไม้ในดินเพื่อสร้างรังใหม่

การขยายอาณาจักร เมื่อถึงฤดูกาลที่เหมาะสมแมลงเม่าจะบินออกจากรัง ภูมิประเทศ สิ่งแวดล้อมและเผ่าพันธุ์ จะทำให้แมลงเม่าออกจากรังต่างวาระกัน ในภูมิอากาศที่ร้อน แมลงเม่าจะออกจากรังช่วงเวลาหลังฤดูฝน แมลงเม่าเหล่านี้จะบินเข้าอาคารเพื่อรับความอบอุ่นจากแสงไฟ หรือแสงอาทิตย์ และทำความรำคาญให้กับเรา

แมลงเม่าแต่ละคู่เมื่อผสมพันธุ์แล้วจะเลือกสถานที่ สร้างรังใหม่ และภายใน 2 – 3 วัน จะเริ่มวางไข่ครั้งแรก ๆ จะมีไข่ไม่กี่ฟอง แต่ต่อไปจะเพิ่มจำนวนไข่มากขึ้นเรื่อย ๆ ตลอดอายุการเจริญเติบโตของมัน ไข่จะฟักออกเป็นตัวอ่อนภายใน 30 – 50 วัน และตัวอ่อนจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ซึ่งส่วนมากจะเป็นปลวกที่อยู่ในวรรณะ ปลวกทหาร และ ปลวกงาน แมลงเม่าคู่แรกที่สร้างรังจะเจริญเติบโตเป็นราชาปลวกและราชินีปลวก มีอายุยืนยาว และมีจำนวนไข่มากกว่า 3,000 ฟอง ต่อวัน จำนวนประชากรของปลวกในอาณาจักรมีมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับภูมิประเทศ และแหล่งอาหาร

ความชื้น ปลวกและแมลงที่ต้องอาศัยความชื้น เพื่อให้เกิดน้ำในลำตัวตลอดเวลา ปลวกไม้แห้งจะปิดทางเข้าออกของรังอย่างมิดชิดในขณะที่อากาศภายนอกมีความชื้นต่ำ ปลวกใต้ดินจะปรับอากาศในรังหรือทางเดินให้เหมาสมโดยทำรังในดินที่มีความชื้นและมักจะเดินกลับเข้ารังวันละหลาย ๆ เที่ยว ในพื้นที่ชื้นและนี่คือวิธีที่ปลวกนำความชื้นเข้าสู่รังได้

การป้องกันและกำจัดปลวก แบ่งได้ 2 ประเภท

1. ป้องกันและกำจัดโดยใช้สารเคมี – SOIL TREATMENT – SUB SOIL TREATMENT – POWDER TREATMENT

2. ป้องกันและกำจัดโดยไม่ใช้สารเคมี สารยับยั้งการลอกคราบ (Insect Growth Regulator) (ไม่ต้องอัดน้ำยา กำจัดตายยกรัง)